Sultan Birinci Murad

SULTAN BİRİNCİ MURAD





BABASI ORHAN GAZİ
ANNESİ NİLUFER HATUN
DOĞUMU ( 1326 )
VEFATI ( 1389 )
SALTANATI 1359 - 1389 ( 30 ) SENE

Sultan Murad uzun boylu, degirmi yüzlü, iri burunlu idi. Kahn ve adaleli bir vucuda sahipti. Basina mevlevi sikkesi üzerine yuvarlak testar sarili bir baslik giyerdi. Çok sade giyinir ve kirmizi zeminli beyaz eibiseden hoslanirdi. Gayet nazik, sevimli, çok halim ve selimdi. Alim ve sanatkarlara hürmet gösterir, fakirlere ve kimsesizlere büyük bir sefkatle muamele ederdi. Halk tarafindan "Gazi Hünkar" diye anilir ve bir baba olarak sevilirdi.

Terbiyesi ile annesi Nilüfer Hatun mesgul oldu. Gençligini Bursa'da medreselerde, ilim ve sanat adamlari ile geçirdi. Butun hayati sinir boylarida ve harp meydanlarinda geçmistir. Hiç durmadan Rumeli'den Anadolu'ya, Anadolu'dan Rumeli'ye seferler yapmistir. Bu kadar harp mesguliyetleri arasinda, büyük ve kiymetli binalar, sanat eserleri meydana getirmeye de vakit bulmustur. Bursa'da camiler, medreseler ve imarethaneler yaptirmistir. Edirne'yi ilk defa O, hükümet merkezi yapmistir. Ilk Edirne sarayini da kendisi bina ettirmistir.

Orhan Gazi'nin vefatinda 95.000 km. kare olan topraklann genisligini 500.000 km. kareye çikardi.

Zamaninda alinan yerler :
1362'de Edirne, 1363'de eski Zagra ve Filibe fethedildi. 1364'de Sirpsindigi zaferi kazanildi ve Haçlilar perisan edildi. 1365'de Kara biga Osmanli topraklarina katildi. 1369'da Hayrabolu, Kirklareli, Pinarhisar ve Vize alindi. 1370'de Bulgar Kralligi Osmanlilara tabi oldu. Bir müddet sonra da Çamurlu savasi kazanildi. 1371'de Çirmen zaferi elde edildi, Haçlilar bir defa daha yenildiler.

1372'de Çatalca Bizans'tan alindi. 1374'de Sirbistan Osmanliilara tabi oidu. 1375'de Nis fethedildi. 1378'de Kütahya Vilayeti Osmanli topraklarina katildi. 1382'de Sofya fethedildi.

1383'de Candarogullari Osrnanlilara tabi oldu. 1385'de Arnavutluk'un kuzeyi tamamen alindi. 1386'da Karamanlilarla harp yapildi. 1388'de Silistre, Zistovi, Nigbolu, Plevne, Lofça, Deliorman ve Dobruca Türk hakimiyeti altina alindi. 1389'da Haçlilar bir defa gaha perisan edildiler ve Islam ordusunun yigitlikleri sonunda Kosova Meydan Muharebesi kazanildi. Ne yaziik ki bu sanli zafer çok büyük bir aci ile neticelendi. Bütün gazileri derin bir matem içinde birakti. Söyle ki; Bu zafer sonunda yaralilarin büyük bir kismi düsman askerleri idi.

Yerdekiler arasinda tek tük Türk Sehidi de vardi. Sultan Murad her Sehidin önüne geldigi vakit büyük bir üzüntü ile "Inna lillahi ve inna ileyhi raciun" diyor ve sehidin derhal kaldirilarak defnedilmesini emrediyordu. Yarali bir Türk'ün yanina geldigi zaman, onu oksuyor, yarasinin aciyip acimadigini ve bir arzusu olup olmadigini soruyordu.

Böylece dolasirken biraz uzakta ölüler arasinda bir kimildama oldu. Sultan Murad o tarafa döndü. Ölüler arasindan, dev gibi uzun boylu bir Sirplinin kalktigi görüldü. Milos ismindeki bu Sirpli (Kral Lazar'in damadi) yerden kalkarak Padisaha dogru gelmeye basladi. Padisahi muhafizlari ise, Sirpli'yi derhal yakaladilar. Fakat Sirpli, padisahi mutlaka görmek istiyordu ve : "Beni birakiniz, korkmaniza lüzum yok. Ben Padisahin elini öpmeye ve hem de müslüman olmaya geldim. Aynca size bir de müjdem var. Kral Lazar yakalandi, bakiniz getiriyorlar" dedi.

Padisah onun sözlerini isitmisti. Isaret ederek birakmalarini söyledi. Muhafizlar da Kralin tutuldugu tarafa bakarlarken, yarali taklidi yapan hain Sirpli, Padisaha yaklasti, elini öpecekmis gibi egildi, bir anda ve yilairim sürati ile koltugunun altinda sakladigi hançerini çekerek, Gazi Hünkar'in mübarek gögüs ve karnina sapladi. Muhaizlar neye ugradiklarini anlayamadilar. Katil kaçmaya basladi.

Sonra muhafizlar kafiri yakalayarak parça parça ettiler.

Hünkar'in son söz!eri sunlardr : "Islamin muzafferiyeti, benim siehit olmama bagli ise, sehadet serbetini nasip buyurmasini Cenab-i Hak'tan dua ve niyaz etmistim. Duam kabul buyuruldu. Hazreti Allah'a hamd ve sena olsun ki, Islam askerinin zaferini gördükten sonra hayatim sona ermektedir. Oglum Bayezid'e biat ediniz. Sakin esirleri incitmeyiniz. Mal ve canlarina tecavüz etmeyiniz. Ben artik sizleri ve muzaffer ordumuzu Cenab-i Hakk'a emanet ediyorum. Mevla devletimizi bütün fenaliklardan korusun!" diyerek ebediyyete intikal etti.

Sultan Murad'in hançerle parçalanan barsaklan, sehit oldugu yere bir türbe yapilarak gömüldü. Cesedi ise Bursa"ya nakledilerek Çekirge'deki türbesine defnedildi.

Silsile-i Sadat-i Naksibendiyye'den Hace Seyyid Emir Kilål (k.s.) Hazretleri, Mugnullebib isimli eserin sahibi ve topun mucidi olarak bilinen Cemaleddin Abdullah Efendi, Buhari'nin Sarihi Sernseddin Kirmaniu, Birinci Murad zamamnda vefat Etmislerdir.

Ilk kazasker tayinleri, timar kanunu ve minarelerden salatu selam okuma adetleri bu devirde baslamistir.

Sultan Murad'in esleri ve çocuklari

Murad Hüdavendigâr, güzelligi ve iyi ahlâki ile meshur olan Gülçiçek Hatun'la evlenmistir. Yerine geçen oglu Yildirim Bayezid bu hatunundan dogmustur. Daha sonra Murad Han Gazi, Bulgar Krali'nin kizi Prenses Maria ve yine Bulgar prenseslerinden Konstantin'in üç kizindan biri ile evlenmistir. Son iki evlilik siyasî evliliklerdi.

Sultan Murad'in Yildirim Bayezid'den sonraki çocuklari sunlardir: Yakup Çelebi, Savci Bey, ibrahim Çelebi ve Nefise Melek Hatun. Savci Bey babasina isyan ettigi için öldürülmüstü. Yakup Çelebi ise, Yildirim Bayezîd tahta çiktigi gün, taht kavgasini önlemek için öldürüldü

SIRPSINDIĞI SAVAŞI
--------------------------------------------------------------------------------


Edirne'nin fethi Türklere Balkan fetihlerinin yolunu açtı. Lala Şahin Paşa, Bulgaristan'a girerek Filibe'yi, komutanlarından Evrenos Bey ise Serez'i aldılar (1363). Yeni fethedilen yerlere Türkler yerleştirildi. Edirne ve Filibe'nin fethi bir haçlı seferinin düzenlenmesine neden oldu.

Papa V. Urban'ın teşvikiyle Sırplar ve Bulgarlar başta olmak üzere Macar, Bosna ve Eflaklılar, büyük bir haçlı ordusu hazırlayarak Edirne üzerine harekete geçtiler. Osmanlı komutanlarından Hacı İlbey, ordusu ile beraber Meriç vadisi boyunca düzensiz bir şekilde ilerleyen düşmanların bu durumundan yararlandı. Kuvvetlerini üçe ayırarak bir gece baskını düzenleyen Hacı İlbey, büyük bir zafer elde etti (1364).

Tarihe 'Sırp Sındığı Savaşı' olarak geçen bu zaferle, Rumeli'deki Türk hakimiyeti kesinleşti ve ilk Haçlı Ordusu etkisiz hale getirildi. Osmanlı birlikleri Sırp Sındığı Savaşından sonra Bulgaristan'a girdiler ve yukarı Bulgaristan'ı fethettiler. Karşı koyamayacağını anlayan Bulgar Kralı Yuvan Şişman, Osmanlı Hakimiyetini kabul etti ve kız kardeşi Maria'yı Murad Hüdavendigar'a verdi (1369).

Osmanlı Ordusu Makedonya üzerine yürüdü. 1371 yılında kazanılan Çirmen Zaferi ile Makedonya Osmanlı topraklarına katıldı.

Sırp Kralı Lazar da, Bulgaristan Kralı gibi Osmanlı hakimiyetini kabul etti ve yıllık vergiye bağlandı.

Çandarlı Hayreddin Paşa komutasındaki Türk birlikleri Selanik Zaferini kazandı (1374), Niş (1375), İştip, Manastır, Pirlepe (1382) fethedildi. Osmanlı birlikleri Arnavutluk ve Bosna-Hersek içlerine akınlar düzenledi. 1385 yılında Ohri fethedildi. Aynı yıl Arnavutluk'da Savra zaferi kazanıldı. Bir yıl sonra Sofya'nın fethi gerçekleştirildi.

1381 yılında Şehzade Bayezid'ın Germiyan Hükümdarı Süleyman Şah'ın Kızı Devlet Hatun'la evlenmesi dolayısıyla, Kütahya, Simav, Eğrigöz ve Tavşanlı Osmanlılara verildi.

Aynı yıl, Hamidoğulları Beyliği'nden altı şehir parayla satın alındı. Balkanlardaki fetihler devam ederken, Murad Hüdavendigar bir yandan da Anadolu taraflarına yöneldi. 1386 yılında Konya Ovası'nda ilk Osmanlı Karaman Savaşı yapıldı.