YUMURTALIK KANSERİ
Her kadında rahminin her bir tarafında olmak üzere toplam iki adet yumurtalık vardır. Yumurtalıkların şekli bademe benzer ve östrojen ve progesteron adında kadınlık hormonlarını üretirler. Yumurtalık kanseri, normal yumurtalık hücrelerinin anormal şekilde büyümeye başlamasıyla gelişir. Tek bir yumurtada ya da her ikisinde de olabilir.
Yumurtalık kanserinin teşhisini erken koymak biraz zordur. Çünkü belirtileri ancak diğer organlara baskı olduğu zaman konabilir. Çoğu zaman teşhis konduğunda artık kanser yayılmış durumdadır. %20 oranda erken evrede yakalanır. Bu yüzden belirtiler konusunda uyanık olup, kontrollere gitmeyi ihmal etmemek gereklidir.
Belirtileri Nelerdir?
Yumurtalık kanserinin belirtileri pek çok hastalığın belirtisine benzer. Hatta bazı bağırsak ve idrar yolu şikayetleriyle de karışır. Bağırsak hastalıklarında şikayetler gidip gelir ve belli yiyecekleri yedikten sonra olur. Yumurtalık kanserinde ise şikayetler aynıdır ya da daha kötüye gider. Şikayetler birbirine benzemekle beraber şu şekilde olur;
Karında basınç hissi
İdrara sık çıkma isteği
Karında ağrı, rahatsızlık hissi
Sürekli hazımsızlık, gaz şikayeti, bulantı
Bağırsak düzeninde bozulma, ishal veya kabızlık
İştahsızlık
Sebebi açıklanamayan kilo kaybı veya alımı
Sık idrara çıkma
Bel çevresinde artma
Cinsel ilişki sırasında ağrı olması
Halsizlik
Bel ağrısı
Neden Olur?
Yumurtalık kanserinin nedeni tam olarak bilinmemektedir. Genetik bozukluğu olan kadınlarda, yeni hücre yapım bozukluğunun buna zemin hazırladığı düşünülmektedir. Ayrıca yumurtlama sırasında artan hormon seviyelerinin de etkisi olduğu düşünülmektedir.
Risk Faktörleri Nelerdir?
Pek çok risk faktörü vardır. Ancak bunlardan bir veya daha fazlasının sizde olması yumurtalık kanseri gelişeceği anlamını taşımaz. Risk faktörleri şunlardır;
Aile hikayesinin olması. Anne, kız kardeş ya da kızınızda yumurtalık kanseri varsa sizde de olma olasılığı %5 tir.
Yaş. Yumurtalık kanseri genelde menopozdan sonra görülür. 7O li yaşlarda daha sıktır.
Çocuk doğurma durumu. En azından bir gebelik geçirmiş olan kadınlarda yumurtalık kanseri gelişme riski daha azdır. Aynı şekilde doğum kontrol hapı kullananlarda da risk daha azdır.
Kısırlık. Gebe kalmada sorun yaşıyorsanız riskiniz artmış olabilir. Nedeni tam bilinmiyor.
Yumurtalık kistleri. Menopozdan sonra kanserleşme ihtimalleri vardır.
Hormon tedavisi. Menopoz döneminde östrojen ve progesteron kullanımı ile yumurtalık kanseri gelişmesi arasında çelişkili çalışmalar vardır. Bazı çalışmalar artırdığını bazıları ise etkilemediğini savunmaktadır.
Ergenlik döneminde şişman olmak. 18 yaşından önce obez olan kadınlarda yumurtalık kanseri gelişiminin arttığı gösterilmiştir.
Doktora Ne Zaman Başvurmalıdır?
Eğer sürekli olarak karnınızda şişlik, gaz şikayeti, basınç hissi yada ağrı varsa doktorunuza gitmelisiniz. Ailenizde yumurtalık kanseri olan biri varsa hiçbir şikayetiniz olmasa bile kontrol yaptırmanız gereklidir.
Teşhis Nasıl Konur?
Tarama testleri ile kanserin erken safhada yakalanmasına çalışılır. Pek çok kanser için bu mümkündür. Örneğin; meme kanseri için mamografi, rahim ağzı kanseri için pap smear testi, kalın bağırsak kanseri için kolonoskopi, prostat kanseri için PSA (prostat spesifik antijeni) gibi. Fakat yumurtalık kanseri için henüz tam standart olmuş bir tarama testi yoktur maalesef.
Doktorunuz yumurtalık kanserinden şüphelendiyse yapılacak işlemler şöyledir;
Jinekolojik muayene. Burada aşırı büyümüş bir kitlenin ve anormal yapının varlığı araştırılır. Rahminiz alınmış bile olsa muayene gereklidir.
Ultrasound. Bu tetkik ile yumurtalıklarınız rahatça, size zarar vermeden görüntülenir. Burada bir kitle görülürse iyi veya kötü huylu olduğunun ayrımı yapılamaz.
Kan tahlili. CA 125 testi ile kandaki seviyesine bakılır. Bu maddenin kanda yüksek olması yumurtalık kanserinin varlığını düşündürür. Ancak mutlaka kanser olduğu anlamına gelmez. Bazı kanser olan kadınlarda düşük bulunduğu da gösterilmiştir. Bu yüzden tarama testi olarak kullanılması tavsiye edilmiyor.
Bilgisayarlı tomografi (CT)
Manyetik rezonans (MR)
Laparoskopi. Karından kesilen küçük kesiler ile karın içine laparoskopi aleti sokularak, şüpheli kitleden doku örneği alınır ve incelenir. Eğer kötü huylu ise kanserin tipine ve yaygınlığına göre ameliyat geniş bir alana yayılır.
Tedavi Nasıl Yapılır?
Genelde kombine tedavi uygulanır. Yani hem cerrahi hem de kemoterapi şeklinde olur. Aşı, gen tedavisi ve bağışıklık sistemi ile ilgili tedaviler de gelişmekte olan tedavilerdir.
Riski Azaltmak Mümkün Mü?
Evet. Bazı faktörler riski azaltmaktadır. Doğum kontrol hapı kullanmak, gebe kalmak, emzirmek yumurtalık kanseri riskini azaltmaktadır.
Nelere Dikkat Etmek Gereklidir?
Düzenli beslenme, egzersiz, stressiz ve düzenli bir hayat tüm kanserleri önlemek için yapılması gerekenlerdir.
Eğer Kanserseniz
Kanser teşhisi ile hayatınız tamamen değişecektir. Hatta tamamen iyileşseniz bile tekrarlamasından endişe duyacaksınız. Fakat ne durumda olursanız olun, unutmayın ki yalnız değilsiniz.
Kanserle ilgili öğrenmek istediklerinizi araştırın. Bunu doktorunuzdan da öğrenebilirsiniz, kitaplardan da. Sizi nelerin beklediğini bilin. Vermeniz gereken kararları doktorunuz, aileniz ve güvendiğiniz insanlarla beraber verin. Aileniz ve arkadaşlarınızdan destek alın. Ancak bazen onlar da size çok yardımcı olamayabilirler. Bu durumda kanser destek gruplarıyla temasa geçin. Sizinle aynı duyguları paylaşan insanlar olacaktır. Kendinize bir hedef belirleyin ve bunu yapmak için çaba gösterin. Ancak bu arada çok zor hedef koyarak kendinizi yıpratmayın. İşinize devam edin fakat yarı-zamanlı olursa sizin için daha iyi olduğunu unutmayın. Kendinize zaman ayırın ve dinlenmeye dikkat edin. Kanseri yenebileceğiniz konusunda inançlı ve kararlı olun.
Her kadında rahminin her bir tarafında olmak üzere toplam iki adet yumurtalık vardır. Yumurtalıkların şekli bademe benzer ve östrojen ve progesteron adında kadınlık hormonlarını üretirler. Yumurtalık kanseri, normal yumurtalık hücrelerinin anormal şekilde büyümeye başlamasıyla gelişir. Tek bir yumurtada ya da her ikisinde de olabilir.
Yumurtalık kanserinin teşhisini erken koymak biraz zordur. Çünkü belirtileri ancak diğer organlara baskı olduğu zaman konabilir. Çoğu zaman teşhis konduğunda artık kanser yayılmış durumdadır. %20 oranda erken evrede yakalanır. Bu yüzden belirtiler konusunda uyanık olup, kontrollere gitmeyi ihmal etmemek gereklidir.
Belirtileri Nelerdir?
Yumurtalık kanserinin belirtileri pek çok hastalığın belirtisine benzer. Hatta bazı bağırsak ve idrar yolu şikayetleriyle de karışır. Bağırsak hastalıklarında şikayetler gidip gelir ve belli yiyecekleri yedikten sonra olur. Yumurtalık kanserinde ise şikayetler aynıdır ya da daha kötüye gider. Şikayetler birbirine benzemekle beraber şu şekilde olur;
Karında basınç hissi
İdrara sık çıkma isteği
Karında ağrı, rahatsızlık hissi
Sürekli hazımsızlık, gaz şikayeti, bulantı
Bağırsak düzeninde bozulma, ishal veya kabızlık
İştahsızlık
Sebebi açıklanamayan kilo kaybı veya alımı
Sık idrara çıkma
Bel çevresinde artma
Cinsel ilişki sırasında ağrı olması
Halsizlik
Bel ağrısı
Neden Olur?
Yumurtalık kanserinin nedeni tam olarak bilinmemektedir. Genetik bozukluğu olan kadınlarda, yeni hücre yapım bozukluğunun buna zemin hazırladığı düşünülmektedir. Ayrıca yumurtlama sırasında artan hormon seviyelerinin de etkisi olduğu düşünülmektedir.
Risk Faktörleri Nelerdir?
Pek çok risk faktörü vardır. Ancak bunlardan bir veya daha fazlasının sizde olması yumurtalık kanseri gelişeceği anlamını taşımaz. Risk faktörleri şunlardır;
Aile hikayesinin olması. Anne, kız kardeş ya da kızınızda yumurtalık kanseri varsa sizde de olma olasılığı %5 tir.
Yaş. Yumurtalık kanseri genelde menopozdan sonra görülür. 7O li yaşlarda daha sıktır.
Çocuk doğurma durumu. En azından bir gebelik geçirmiş olan kadınlarda yumurtalık kanseri gelişme riski daha azdır. Aynı şekilde doğum kontrol hapı kullananlarda da risk daha azdır.
Kısırlık. Gebe kalmada sorun yaşıyorsanız riskiniz artmış olabilir. Nedeni tam bilinmiyor.
Yumurtalık kistleri. Menopozdan sonra kanserleşme ihtimalleri vardır.
Hormon tedavisi. Menopoz döneminde östrojen ve progesteron kullanımı ile yumurtalık kanseri gelişmesi arasında çelişkili çalışmalar vardır. Bazı çalışmalar artırdığını bazıları ise etkilemediğini savunmaktadır.
Ergenlik döneminde şişman olmak. 18 yaşından önce obez olan kadınlarda yumurtalık kanseri gelişiminin arttığı gösterilmiştir.
Doktora Ne Zaman Başvurmalıdır?
Eğer sürekli olarak karnınızda şişlik, gaz şikayeti, basınç hissi yada ağrı varsa doktorunuza gitmelisiniz. Ailenizde yumurtalık kanseri olan biri varsa hiçbir şikayetiniz olmasa bile kontrol yaptırmanız gereklidir.
Teşhis Nasıl Konur?
Tarama testleri ile kanserin erken safhada yakalanmasına çalışılır. Pek çok kanser için bu mümkündür. Örneğin; meme kanseri için mamografi, rahim ağzı kanseri için pap smear testi, kalın bağırsak kanseri için kolonoskopi, prostat kanseri için PSA (prostat spesifik antijeni) gibi. Fakat yumurtalık kanseri için henüz tam standart olmuş bir tarama testi yoktur maalesef.
Doktorunuz yumurtalık kanserinden şüphelendiyse yapılacak işlemler şöyledir;
Jinekolojik muayene. Burada aşırı büyümüş bir kitlenin ve anormal yapının varlığı araştırılır. Rahminiz alınmış bile olsa muayene gereklidir.
Ultrasound. Bu tetkik ile yumurtalıklarınız rahatça, size zarar vermeden görüntülenir. Burada bir kitle görülürse iyi veya kötü huylu olduğunun ayrımı yapılamaz.
Kan tahlili. CA 125 testi ile kandaki seviyesine bakılır. Bu maddenin kanda yüksek olması yumurtalık kanserinin varlığını düşündürür. Ancak mutlaka kanser olduğu anlamına gelmez. Bazı kanser olan kadınlarda düşük bulunduğu da gösterilmiştir. Bu yüzden tarama testi olarak kullanılması tavsiye edilmiyor.
Bilgisayarlı tomografi (CT)
Manyetik rezonans (MR)
Laparoskopi. Karından kesilen küçük kesiler ile karın içine laparoskopi aleti sokularak, şüpheli kitleden doku örneği alınır ve incelenir. Eğer kötü huylu ise kanserin tipine ve yaygınlığına göre ameliyat geniş bir alana yayılır.
Tedavi Nasıl Yapılır?
Genelde kombine tedavi uygulanır. Yani hem cerrahi hem de kemoterapi şeklinde olur. Aşı, gen tedavisi ve bağışıklık sistemi ile ilgili tedaviler de gelişmekte olan tedavilerdir.
Riski Azaltmak Mümkün Mü?
Evet. Bazı faktörler riski azaltmaktadır. Doğum kontrol hapı kullanmak, gebe kalmak, emzirmek yumurtalık kanseri riskini azaltmaktadır.
Nelere Dikkat Etmek Gereklidir?
Düzenli beslenme, egzersiz, stressiz ve düzenli bir hayat tüm kanserleri önlemek için yapılması gerekenlerdir.
Eğer Kanserseniz
Kanser teşhisi ile hayatınız tamamen değişecektir. Hatta tamamen iyileşseniz bile tekrarlamasından endişe duyacaksınız. Fakat ne durumda olursanız olun, unutmayın ki yalnız değilsiniz.
Kanserle ilgili öğrenmek istediklerinizi araştırın. Bunu doktorunuzdan da öğrenebilirsiniz, kitaplardan da. Sizi nelerin beklediğini bilin. Vermeniz gereken kararları doktorunuz, aileniz ve güvendiğiniz insanlarla beraber verin. Aileniz ve arkadaşlarınızdan destek alın. Ancak bazen onlar da size çok yardımcı olamayabilirler. Bu durumda kanser destek gruplarıyla temasa geçin. Sizinle aynı duyguları paylaşan insanlar olacaktır. Kendinize bir hedef belirleyin ve bunu yapmak için çaba gösterin. Ancak bu arada çok zor hedef koyarak kendinizi yıpratmayın. İşinize devam edin fakat yarı-zamanlı olursa sizin için daha iyi olduğunu unutmayın. Kendinize zaman ayırın ve dinlenmeye dikkat edin. Kanseri yenebileceğiniz konusunda inançlı ve kararlı olun.