Halk arasında
rahimin ters olması olarak bilinen durum tıp dilinde retrovert
uterus olarak tanımlanır. Bir kız bebek doğduğunda uterusu
(rahim) belirli bir pozisyondadır ve normalde bu pozisyon
ölene dek değişmez. Rahim öne doğru (antevert) ya da arkaya
doğru (retrovert) olabilir. Antevert uteruslara daha sık
rastlanmaktadır. Kadınların %70-85'inde rahim öne doğru
dururken geri kalanlarda arkaya doğrudur. Uterusun öne ya da
arkaya doğru olması patolojik bir bulgu değil normal
anatominin bir varyasyonudur. Tıpkı sağ eli ya da sol eli
kullanmak gibi veya saç, göz rengindeki farklılıklar gibi bu
anatomik duruş da normaldir.
NEDENLERİ
Rahimin retrovert olması normal bir anatomik durum olmakla
birlikte bazı durumlarda öne doğru duran uterus arkaya
dönebilir . Örneğin yapılan doğumlara bağlı olarak uterusu
yerinde tutan bağlarda gevşeme olabilir ve uterus arkaya doğru
dönebilir.Yine menopoz sonrası aynı nedenle benzer bir durum
ortaya çıkabilir.
Bunlardan daha önemlisi pelvis içindeki anatomiyi bozan bazı
hastalıklar rahimi geriye doğru çekebilir. Bu hastalıklardan
en önemlisi endometriozistir. Tüplerin enfeksiyonları, pelvik
iltihabi hastalık nedeni ile ya da ameliyatlar sonrası oluşan
yapışıklıklar da rahimin ters dönmesine neden olabilir. Çok
nadiren pelvis içinde yer kaplayan kitleler de rahimi arkaya
doğru itebilir.
BELİRTİLERİ
Tek başına olan retrovert uterus durumu olguların çoğunda
herhangi bir belirti vermez. Nadiren kişide cinsel ilişki
sırasında ağrı ya da rahatsızlık hissi olabilir. Bazı
hastalarda ise adet sancılarının altında yatan neden retrovert
uterus olabilir. Altta yatan endometriozis gibi bir patoloji
varsa buna bağlı yakınma ve bulgular görülebilir.
TANI
Retrovert uterusun tanısı herhangi bir nedenle yapılan
jinekolojik muayenede tesadüfen konur
TEDAVİ
Retrovert uterus varlığında herhangi bir tedavi gerekmez. Bazı
hekimler kronik kasık ağrısı nedeni ile vajinal pesser
uygulamayı tercih etseler de bu kalıcı bir çözüm sağlamaz.
Ters duran rahim muayenede herhangi bir şekilde öne doğru
döndürülemez. Bu amaçla yapılabilecek ameliyatlar olmakla
birlikte modern jinekolojide hiçbir kullanım alanı yoktur ve
hastaya zarar veren girişimlerdir. Ameliyat sonrası oluşacak
yapışıklıklar hem kısırlığa neden olabilir hem de kasık
ağrısının artmasına yol açabilir.
Muayenede retrovert uterus saptanması durumunda altta yatan
bir patoloji saptandığında bunun tedavisine yönelik
girişimlerde bulunulması gerekir.
RAHMİN TERS OLMASI KISIRLIGA NEDEN OLUR MU?
Tüm dünyada pek çok kadın retrovert uterusun çocuk sahibi
olmada güçlüğe neden olacağını düşünür. Bu yanlış inancın
kaynağının ne olduğu meçhuldür. Altta yatan endometriozis gibi
başka bir durum varsa buna bağlı olarak kısırlık söz konusu
olabilir. Ancak tek başına rahmin ters durması gebeliğe engel
bir durum değildir.
Çeşitli nedenlerle tüp bebek tedavisine giren 807 kadının
incelendiği bir araştırmada rahimin ters olmasının gebelik
sonuçları üzerinde olumlu ya da olumsuz herhangi bir etkisinin
olmadığı gösterilmiştir.
HAMİLELİKTE DURUM?
Retrovert uterusa sahip olan kadınlar hamile kaldıklarında
gebeliğin ilerlemesi ve rahimin büyümesi ile birlikte uterus
hamilelikteki normal pozisyonunu alır ve bebek vajinal doğum
ya da sezaryen ile sorunsuz doğurtulur. Gebelik öncesi rahmin
ters olması normal doğuma engel değildir. Doğumdan sonra ise
rahim küçülür ve loğusalık döneminin sonunda yine eski halini
alır ve retrovert olarak kalır.
Çok nadiren binde 3-14 olguda rahim büyürken öne doğru dönüp
normal pozisyonunu alamaz ve pelvis boşluğu içinde sıkışır.
Uterus inkarserasyonu olarak adlandırılan bu durum anne ve
bebek hayatını tehdit edebilir.
İnkarsere uterus varlığında şart olmamakla birlikte gebeliğin
12-20. haftaları arasında şu belirtiler ortaya çıkabilir:
Sık idrara çıkma
Mesanenin tam boşalmadığı hissi
İdrar yaptıktan sonra mesanede idrar kalması
Siddetli kabızlık
Alt karın ağrısı
Vajinal kanama
Çok nadiren ise herhangi bir bulgu olmaz ve termde doğum
başlayana kadar herhangi bir yakınma ortaya çıkmaz.
Tedavi edilmeyen olgularda fetal kayıp oranı %33'e kadar
çıkabilmektedir. Tedavi değişik yöntemler ile uterusun normal
pozisyona gelmesini sağlamaktır.