Dr. Tuncay Filiz Dahiliye Uzmanı tuncay@drtuncayfiliz.com Tel: 4630032 |
İdrar kaçırmak, kader değildir!
Utanmak, esasen hoş bir duygudur Hoştur ancak, kendi hatalarının sonucu bir utanç değil ise eğer.. Utancı simgeleyen al yanaklar, akan gözyaşları, çarpan yürekler, masumiyete olduğu kadar mahcubiyete de işaret ederler. İşte bu nedenle bilgece utanç ile akıl tutsağı utanç arasında farktan söz ederiz. İlki, her zaman tercihimizdir. Çünkü, bilgi ile taçlandığından ötürü takdire değerdir.
İkincisi ise cehalete adrestir. Sağlığımız bağlamında da bu böyledir. Hastalıklarımızı saklamak, paylaşmaktan kaçınmak, bundan utanç duymak, asla kabul edilecek davranışlar değildir. Tıpkı idrar kaçırmaktan duyulan utanç gibi.
"Kalabalık yerlere gitmekten kaçınıyorum. Hele tuvaleti olmayan mekanlara gitmek benim için kabus oluyor. Bu nedenle evde oturmayı tercih ediyorum."
"Tuvalete yetişemiyorum. Komşu ziyaretlerim iptal, çaresizim."
"Benim derdim tuvalete yetişmek değil doktorcum, hani nerdeyse hiç kıpırdamamam lazım. Ben hiç kahkaha atmayacak, hapşırmayacak mıyım? Ne zaman böyle olsa idrarımı kaçırıyorum."
"Spor yapmayı da bıraktım. Azıcık koşsam ya da bir şey kaldırsam idrarım kaçıyor."
Bunlar idrar kaçırmaya dair dile getirilen başlıca yakınmalardır. Bir kısmı tuvalete yetişememek, bir kısmı da ıkınma ya da hapşırma ile oluşan reflekslerdir. Ancak her iki şekli birlikte yaşayanlar da vardır. Ayrıca gece işemeleri de söz konusudur ki bu konuyu, daha sonra ele almaya çalışacağım.
İdrar kaçırmak, yeryüzünde milyonlarca insanın derdidir. Ancak, utanma duygusu bu rahatsızlığı paylaşmaktan alıkoyduğu için pek çok insan, kolayca çözüme kavuşacak nedenleri de olan bu sorunu sineye çekiyor.
KADINLARDA DAHA SIK
İdrar kaçırmak, her yaş ve cinste görülüyor. Çocuklarda belli bir yaşa kadar normal kabul ediliyor. Kadınlarda erkeklerden daha sık görülmesi, kadın üreme ve idrar organlarının yapısal özelliğinden ötürüdür. Kadınların neredeyse yarısında bu sorunun var olduğu rapor ediliyor. Yaş ilerledikçe de görülme sıklığı artıyor.
Sezaryenle doğum yapanlarda daha az görüldüğü bildiriliyor. Bu bir dereceye kadar doğru olabilir. Ama normal doğum yapmanın üstünlüğü hiçbir zaman yadsınmaz.
Gebelik sürecinde idrar kaçırmak sık görülen bir durumdur. Öksürme, gülme ya da hıçkırma sonrası idrar kaçabileceği gibi tuvalete yetişememek de söz konusu olabilir.
Gebeliğin ilerleyen aylarında böbreklerden süzülen idrar miktarı artmıştır. Ayrıca idrar torbasının da gerilmesi, idrar kaçırmayı kolay hale getirir. Bu yaşananlar, tamamen fizyolojik yani masum durumlardır. Hemen her gebede görülür. Ancak, muhtemel bir idrar yolu enfeksiyonuna karşı uyanık olmak gerekir. Bu amaçla idrar tahlili ve idrar kültür antibiogramı yapılır. Bakteri var ise uygun antibiyotiklerle tedavi edilir.
Şişmanlık değil de aşırı şişmanlık durumlarında idrar torbası yük altında kalır ve haliyle sıkışır. Bu sıkışma idrar kaçırmayı kolaylaştırır.
Sorunu çözmek için tam ve sistemik bir muayeneden geçmek gerekir. Öncelikle nörolojik hastalıklar ve batın içinde mesaneyi zorlayan sorunlar dışlanır.
PROSTAT
Erkeklerde prostat hastalıkları, idrar kaçırmanın önde gelen nedenidir. Nörolojik hastalıklar arasında idrar kaçırmaya en sık neden olanlar; Parkinson hastalığı, MS ve inmedir.
Çay, kahve, kola alışkanlıkları sık idrar yapmaya neden olur. Ayrıca idrar söktürücü özelliği olan tansiyon ilaçları, aşırı idrar çıkışına neden olacaklarından, gözden geçirilmelidir.
Şeker hastalığı, erken ya da geç evrede idrar kaçmasına neden olabilir. Karın içinde yer kaplayan ve idrar kesesine baskı yapan iyi ya da kötü huylu tümörler, idrar torbası ile birlikte rahim sarkması, idrar kaçırmaya neden olurlar. Nihayet idrar yolu enfeksiyonları ayni soruna yol açan diğer etkenlerdendir.
Hastalığın tanısı için öncelikle alışılmış tetkikler yapılır. Bunlar; kan, idrar tahlili, ultrasonografi ve diğer radyolojik tetkiklerdir. Ürodinami testi her hastaya önerilmektedir. Bu test ile idrar kaçırma ve idrar yapamama sorunları net olarak ayırt edilir.
İdrar kaçırmaya yönelik takip ve tedavi planı üroloji uzmanı tarafından yapılmalı ve onun direktifleri doğrultusunda hareket edilmelidir.
Mesane kontrolü için özel egzersiz programları verilir. Bu programlar ile idrar kesesi kaslarının kuvvetlenmesi hedeflenir. Eğer enfeksiyon var ise kültür antibiogram yapılarak tedavi edilir.
Aşırı şişman olanlar, aşırı kilolarından kurtulmalıdır. Tedavi amacıyla kullanılacak ilaçları, mutlaka doktor önerisiyle alın. Eş dost tavsiyesi ya da kulaktan dolma bilgiler ile asla ilaç almayın.
Yanıt vermeyen durumlarda cerrahi teknikler uygulanır. Son günlerde geliştirilen cerrahi teknikler, yüz güldürücü sonuçlar vermektedir.
Ne yapmalıyız?
* Sigarayı bırakın
* Alkolü azaltın
* Kahveyi azaltın
* Kola tüketmeyin
* İlaçlarınızı gözden geçirin